Kanariar borroka

Kanariar borroka (gaztelaniaz: Lucha canaria) Kanariar Uharteetako borroka-kirol tradizionala da, grappling edo heltze generokoa. Ezaugarri nagusiak hauek dira: borrokalariak borrokan kontrarioaren indarra aprobetxatzeko duen trebetasuna, eta arerioa zauritu gabe desorekatzeko asmoa, bere gorputzeko edozein atalekin lurra ukitzeraino (oin-solairuak izan ezik).^[1] Beste borroka-modalitate batzuetan gertatzen den bezala, ezin da lurrean borrokatu aurkaria ezegonkortzeko. Ez dago baimenduta inolako giltzarik. Kanariar borroka Kanarietako aborigenen garaian sortu zen, 1402ko gaztelar konkista baino lehen.

Praktika

Borroka terrero izeneko hareazko zirkulu baten barruan garatzen da, 15 eta 17 metroko diametroa duten bi zirkulu zentrokide dituena. Borrokaren hasieran, bi borrokalariak terreroren erdian daude eta eskuak estutzen dituzte. Keinu hori nobleziaren eta tradizioaren seinaletzat hartzen da, kanariar borrokaren berezko ezaugarritzat. Elkarri heltzen hasten dira, aurrez aurre jarrita, eta bakoitzak bere ezkerreko eskua sartzen du aurkariaren praken eskuineko geltokian. Gorputzak gerritik aurrerantz makurtzen dituzte, sorbaldak elkarren ondoan, altuera berean geratu arte. Eskuineko besoak lurrarekiko perpendikularrean jarrita, borrokalariek esku-ahurrak batu eta hareara hurbiltzen dituzte. Aipatzekoa da oraingoa baino lehenagoko araudietan derrigorrezkoa zela lurra hatz puntekin ukitzea. Arbitroak sekuentzia hori baliozkotu ondoren, borrokari hasiera ematen dion seinalea igortzen du, edo heltzen dio, txilibitua joz.

Ondoren, borrokalariak aurkaria desorekatzen saiatzen dira, lurra gorputzeko edozein atalekin ukitzeko, oinplanoa izan ezik. Borrokalariek maña edo eskuetako eta oinetako teknikak erabiltzen dituzte, eta horietan kolpeak ematea debekatuta dago. Borroka laurogeita hamar segundo baino gutxiagoan gertatzen da.

Hainbat borroka-sistema daude: taldeka edo banakako borroketan. Taldekako modalitatean hiru heldulekutara egin daiteke borroka, borroka jarraitua, edo denak denen aurka. Bestalde, banakako liskarrak pisuen, kategorien edo erronken arabera ezar daitezke. Modurik ohikoena bi talderen artean egiten da, gehienetan hamabi borrokalari bikoteka. Taldekako modalitatean, norgehiagokaren amaieran borrokalari gehien mantentzen dituena irabazlea da.